Ông Bảy Bảo Hà là người được nhà vua giao cho nhiệm vụ cầm quân đánh đuổi giặc Tàu, bảo vệ vùng biên giới phía Bắc của nước ta.
Cuối đời nhà Lê ( niên hiệu Cảnh Hưng), giặc phương Bắc tràn sang các châu thuộc vùng Quy Hóa để cướp bóc, giết hại dân thường.
Đứng trước tình hình đó, triều đình đã cử một vị tướng thứ bảy trong dòng họ Nguyễn lên trấn thủ vùng này.
( tức ông Bảy).
Ông Bảy đem quân đánh dọc sông Thao, giải phóng được các châu của Quy Hóa và lập căn cứ địa lớn ở đây.
Sau đó giặc Tàu lại tràn sang xâm lược. Trong một trận chiến không cân sức, ông Bảy đã hy sinh. Giặc mang xác ông vứt xuống Sông Hồng và thi thể ông đã trôi đến Bảo Hà thì dừng lại.
Nhân dân trong vùng vớt xác ông mang về chôn cất và lập miếu thờ.
Triều đình nhà Nguyễn, các vua Như Minh Mạng và Thiệu Trị đã sắc phong cho ông là: " Trấn an hiển liệt" và " Thần vệ quốc".
Nhân dân ở đó thì tôn thờ ông là nhân thần và ông đã đi vào đời sống tâm linh đạo Mẫu là ông hoàng thứ bảy con đức vua cha Bát Hải động đình.
Lúc sinh thời, ông Bảy cũng khá nổi tiếng là phong lưu. Tuy nhiên, ông chỉ chơi tổ tôm, xóc đĩa...hay hút thuốc phiện vào những khi thanh nhàn, rảnh rỗi.
Ngày nay, có không ít người về đền ông với mục đích để xin lộc phù vân (lô đề, cờ bạc..)
Nhiều con bạc khát nước còn gọi ông là " bố đề" và ngồi chỗ nào cũng kể chuyện: Đêm qua, bố Bảy cho con số để "múc lô, múc đề".
Tệ hơn nữa, một số đồng nổi còn nhận mình là ông Bảy tái thế, hút thuốc lào sòng sọc, rượu uống cả bát, chửi thề như trẻ trâu, dọa nạt, phỉnh nịnh những kẻ mê tín để lừa tiền bạc.
Thiệt buồn cười, khi mà một làng có tới hai ông Bảy hạ phàm để rồi hai vị này nói xấu và bài xích lẫn nhau.
Một người anh hùng có công đánh đuổi giặc Tàu để bảo vệ vùng giáp biên ải bỗng dưng bị không ít người đời nay, kẻ vô tình, người cố ý... làm xấu đi hình ảnh của ông.
Tôi thiết nghĩ, những người được giao sứ mệnh là quan thầy, trước khi mở khăn cho đệ tử nên giáo hóa cho trò biết thân thế và thần tích của các giá trong hệ thống tứ phủ, giúp họ có sự hiểu biết cần thiết về các nhân thần trong đạo Mẫu, để bảo vệ sự tôn nghiêm cho đạo giáo này.
Ông Bảy hay bất cứ một vị thánh nào chắc rằng sẽ rất đau lòng khi con cháu mình chỉ coi nơi đền phủ là nơi đến chỉ để cầu và xin....
Tôi tự hỏi: Ta đến trái đất làm gì nhỉ? Vì sao ta không tự làm chủ vận mệnh của mình mà lúc nào cũng chỉ nghĩ đến đi cầu, đi xin... ???
